Verkoelen

Koelen buiten de stal

Indien weidegang wordt toegepast is het beter de koeien overdag binnen te houden. Of zorg voor voldoende schaduw plekken in het weiland. Laat eventueel de staldeuren open en laat de koeien kiezen wat ze het fijnst vinden.

De temperatuur van het dak kan in de zomer oplopen tot 60ËšC. Door het dak met water te besproeien kan de temperatuur van het dak tot 8ËšC dalen. Een andere mogelijkheid om directe warmtestraling te voorkomen is het dak te isoleren.

Koelen in de stal

VENTILATOREN

Het doel van ventileren is frisse lucht met zuurstof aanvoeren en vochtige warme lucht met ammoniak en koolstofdioxide afvoeren. Op die manier blijft de stal droog en wordt de gevoelstemperatuur lager. Alleen natuurlijke ventilatie (afhankelijk van de wind en stalplaatsing) is tijdens warme dagen meestal niet voldoende. Ventilatoren kunnen dan een uitkomst bieden.

Foto 1: Plafondventilator 

We maken onderscheid tussen plafond ventilatoren (horizontale ventilatoren), verticale axiaalventilatoren en buisventilatie. De plafond ventilatoren brengen geen verse lucht in de stal, ze verplaatsen alleen de aanwezige lucht. Dit kan effectief zijn in grote ruimten zoals een wachtruimte, maar heeft niet de voorkeur.

Axiaalventilatoren kunnen wel verse lucht aanvoeren en vochtige lucht afvoeren. Buisventilatie geeft bij melkvee te weinig luchtverversing om effectief te zijn bij hittestress.

Foto 2: axiaal ventilatie.

De plaatsing van de ventilatoren is erg belangrijk. Niet alle plekken en alle diergroepen hebben evenveel belang bij een ventilator. Houd bij het plaatsen van ventilatoren de volgende prioritering  in uw achterhoofd:

Wachtruimte

Melkstal

Droge koeien

Kalf ruimte

Verse Koeien

Hoog productieve koeien

Laag productieve koeien

Houd met het plaatsen ook rekening met de ventilatie richting. Als er ventilatoren in de wachtruimte komen, is het niet handig als ze alle vuile lucht de melkstal inblazen. Plaats de ventilatoren boven functionele ruimten zoals het voerhek, drinkplekken en ligboxen. Plaats ze niet in de wandelpaden.

Foto 3: buisventilatie   

Dwarsventilatie vs Lengteventilatie
Dwarsventilatie heeft als voordeel dat het frisse lucht van buiten de stal aanvoert en dat de wind in de lengterichting over de koeien stroomt. Bij lengteventilatie komt de luchtstroom wat vaker obstakels tegen, zoals muurtjes bij een waterbak en botst de luchtstroom tegen de zijkant van de koeien aan, waardoor de warmte iets minder weg stroomt. Echter is dwarsventilatie in brede stallen vaak lastig, lengteventilatie is in zulke situaties vaak een prima alternatief.

Vergeet ook niet de ventilatoren minimaal 1x per jaar schoon te maken, vieze ventilatoren verliezen enorm veel capaciteit!

Foto 4: dwarsventilatie

Vernevelen

Door water over de koeien heen te sproeien, koelen ze af door middel van verdamping. Doe dit dus altijd in combinatie met ventileren, anders wordt de luchtvochtigheid te hoog.

Belangrijk is dat de koeien voldoende nat zijn, maar het uier moet droog blijven om uierontsteking te voorkomen. Kies een geschikte plek, bijvoorbeeld op de roosters aan het voerhek en zoek naar een sproeischema wat in uw situatie het beste werkt. Bijvoorbeeld 1 tot 3 minuten per kwartier of half uur. Kleinere druppels verdampen sneller dan grotere druppels water. Met deze manier van koelen kan de lichaamstemperatuur 0,3-0,7ËšC dalen. Een andere vorm van verkoeling met water is mistkoeling. Water wordt met hoge druk verneveld in de stal, waardoor de verdamping al in de lucht plaatsvindt en de koeien niet nat worden. De lucht kan hiermee 6-8ËšC afkoelen. Bij een hoge luchtvochtigheid in de omgeving heeft vernevelen echter geen enkele zin, en kan zelfs averechts werken.

Samenvattend

Isolatie van het dak of het dak nat maken, helpt directe stralingswarmte te verminderen

Met ventilatoren op de juiste plek (bij het voerhek en de ligboxen) is het gedrag te sturen

Als de koeien worden besproeid moet dit altijd in combinatie met ventilatie