Feit of Fabel? Het wassen van zeugen die gaan biggen is een must!

Enige tijd geleden kreeg ik een discussie met een bekende erfbetreder uit varkens houdend Nederland. Hij vroeg me of het te adviseren was om zeugen te wassen alvorens ze in de kraamstal te zetten? Ik heb de discussie met hem gelukkig kort kunnen houden. We waren het er snel over eens dat wassen van zeugen een ‘conditio sine qua non’, oftewel een vanzelfsprekende voorwaarde was, met een grote MAAR. De maar in dit verhaal is immers dat het dient te gebeuren in de juiste omstandigheden.

Hiervoor duik ik even terug in de geschiedenis. Bij die geschiedenis dien ik je ook wat terminologie verder uit te leggen. Ik weet wat jullie nu gaan denken; “Daar heb je de dierenartsen weer met hun moeilijke terminologie”. Het juiste gebruik ervan is echter wel cruciaal, vermits het door elkaar gebruiken ervan hetzelfde is als Belgisch met Nederlands bier vergelijken… .

In de vorige eeuw was het bekend dat er veel jonge moeders in het kraambed noodlottig kwamen te overlijden. Men wist niet goed wat de oorzaak daarvan was, tot men gebruik ging maken van schoon materiaal. Het chirurgisch materiaal werd gekookt en er werden voor het eerst zepen en antiseptica ingezet. Waarom dit verbetering gaf was nog niet gekend, maar later bleek dat het voornamelijk een antibacterieel effect had. De meeste jonge moeders stierven immers van `banale` bacteriële infecties.

Dit brengt me tot het wassen van zeugen en iets uitgebreider tot het aanleveren van een schone zeug in een schone kraamstal. Momenteel zien we op verschillende sociale media en vakpers dat hygiëne van de huisvesting en omgeving een hot topic geworden is. En wat doen we met onze dieren? Die plaatsen we gewoon of `schoon` in de kraamstal.

Hoe doen we dit praktisch? Ik zie hier en daar nog een ruimte die gebruikt wordt als zeugendouche. De dieren worden kort bij elkaar gehokt, even met WARM water besproeid en dan wordt er vee shampoo op gedaan. Let even op de details; warm water en vee shampoo. Nadien kan je een antiseptica erover nevelen en daarna kunnen de zeugen schoon in de kraamstal. Andere veehouders verplaatsen hun zeugen naar de kraamstal om ze daar te wassen en nadien nog te behandelen met een antisepticum. Als ze het goed doen, behandelen ze nadien het hok ook nog met een desinfectans of een antisepticum. Sommige mensen gebruiken ook nog een spray om nadien ook de uier schoon te maken. Deze spray kan alleen een zeep voor dierdoeleinden, een antisepticum of een antiseptische zeep bevatten. Dat we de zeugen nadien ook nog ontwormen is al een langer gekend gegeven. Beter zou nog zijn dat de zeugen een weekje voor ze in het kraamhok komen, ontwormd worden. Hierdoor is de uitscheiding van wormeieren en wormen ook weg uit de zeug.

Nu nog even over de moeilijke terminologie. Ik maak heel bewust gebruik van de termen zepen, antiseptische middelen en antiseptische zepen. Ik vermijd termen zoals bijvoorbeeld detergentia, desinfectantia en biocide. Het grote onderscheid is dat de eerste middelen erkend zijn voor gebruik op dieren. Die erkenning is er niet voor niets, vermits ze ook niet schadelijk zijn voor de dieren. Ze worden in een bepaalde dosering en op een bepaalde manier toegepast. Deze producten hebben allemaal een bijsluiter en/of richtlijnen hoe je ze moet toepassen.

Desinfectantia zijn er om de omgeving te ontsmetten en kunnen dus niet op dieren gebruikt worden. Voor sommige producten is dat heel logisch (formaline en UV licht) voor andere producten is dat minder logisch. Hier wordt dan meestal ook de fout gemaakt en worden deze producten gebruikt op dieren. Hetzelfde geldt ook voor de zepen en de biocide (desinfectantia met een ontsmettende werking).  Voor het gebruik van de desinfectantia kan ik verwijzen naar de richtlijn van de EG 648/2004.

Heb je hierover nog vragen, dan kan ik je daarvoor verwijzen naar je dierenarts.
Maar het motto moet zijn:  

Een schone zeug, van binnen en van buiten, in een schone kraamstal.