Feit of Fabel? Als ik een lagere dosis van een vaccin geef, zie ik dat dit ook werkt.
Natuurlijk is dit een fabel.
Op de baan kom ik dagelijks gevallen tegen waar veehouders, voerleveranciers, erfbetreders en kwakzalvers beweren dat een cut-dosis, oftewel het verlagen van een dosis van een vaccin, dezelfde mate van bescherming biedt tegen een ziekte. Hieraan ten grondslag ligt maar één zaak, een snel economisch gewin, zonder inzicht in de gevolgen.
Ik ga proberen uit te leggen, in niet al te ingewikkeld Nederlands/ Vlaams, dat dit een fabel is. Het effect van een vaccinatie van dieren wordt beïnvloed door vele factoren. De belangrijkste hiervan zijn: maternale immuniteit, co-infecties die tijdens de vaccinatie heersen, de leeftijd van het dier, de voedingstoestand van het dier, eventuele vroegere doorgemaakte infecties en vaccinaties, etc. Als de omstandigheden ideaal zijn, kan er beslist worden om een dier te beschermen tegen een bepaalde infectie, waarvan verwacht kan worden dat het dier ermee in contact zal gaan komen in de toekomst.
De vaccins die thans op de markt zijn, beschermen ALLEEN tegen bepaalde klinische symptomen van de ziekte en zorgen ervoor dat het dier de infectie symptoomvrij (dus met weinig klinische nadelen) kan doormaken. De vaccinatie zorgt er in GEEN geval voor dat het dier vrij blijft van de infectie.
Nu terug naar de dosis. Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat een dier een bepaalde dosis van een infectie (en dus ook van een vaccin) nodig heeft om de eerste immuunrespons op gang te brengen. Voor sommige infecties is dat één (virus)deeltje, voor andere zijn er dat meer. Wanneer dit aantal, dus de dosis, om de één of andere reden te laag (maar ook te hoog) is, zien we dat bij een volgend contact geen, of slechts een onvolledige immuunreactie word opgewekt. Hierdoor kan het dier zich niet verweren tegen de infectie. Conclusie is dus dat er bij een eerste en een volgend contact een juiste dosis nodig is.
Een korte uitleg hierover. Er zijn veel proeven gedaan waarbij in eerste instantie verschillende (van lage tot hoge) doses aan dieren werden toegediend. Nadien werden aan deze dieren een vaste (normale) dosis, zoals bij een infectie toegediend. Uit de proef is gebleken dat dieren die een te lage dosis kregen geen goede immuunrespons ontwikkelden en dit bleef zo, LEVENSLANG. Bij dieren die een te hoge dosis toegediend kregen, werkte de herhalingstoediening ook onvoldoende. Dit is de reden waarom fabrikanten een bepaalde dosis (die berekend en getest is) gebruiken. Daarbij hoort ook een vastgesteld entschema en een bepaald dosisinterval (als het gaat over vaccins die 2x toegediend worden.)
Als je er dus vanuit gaat dat een `halve` dosis het werk ook wel zal doen, kunnen er allerlei zaken aan de hand zijn die ervoor zorgen dat je vaccin onvoldoende `werkt`. Het is dan de taak van je dierenarts om uit te zoeken wat er aan de hand is. Een cut dosis is dus nooit een goede oplossing.
Hier een korte tekening om de zaken wat duidelijker te maken ( bron: VDA Varken: Eric Cox 25-09-2017) Een te lage dosis geeft geen reactie (figuur 1), maar na de booster geeft een te hoge of te lage dosering ook geen goed effect (2e grafiek)
