Stalverlichting bij rundvee
01 juli 2020
Op de meeste bedrijven is het lichtniveau in de stal afgestemd op de werkzaamheden van de veehouder in stal, en wordt er minder gekeken naar wat er optimaal is voor de runderen. Anatomisch gezien verschillen het oog van een mens en rund niet zo veel, praktisch gezien echter wel. Enkele verschillen:
- Het rund is beter aangepast aan lagere lichtintensiteiten(bv. ze zien in de schemering dus beter dan de mens)
- Koeien hebben een minder goed “waarnemingsvermogen” dan de mens, en kunnen dus minder goed kleuren onderscheiden.
- Bv. koeien kunnen goed groen en rood onderscheiden
- Bv. koeien kunnen slecht donkerblauw en groen onderscheiden
- Bij het waarnemingsvermogen van runderen is beweging en lichtsterkte veel belangrijker dan kleurverschil
- Het optimale waarnemingsvermogen van runderen ligt rond de 100-120lux.
Normen en weetjes over lichtvoorziening:
- Melkvee houdt van routine
- Het absolute minimum is 130lux tussen de dieren, advies 150lux.
- Een duidelijk dag/nacht ritme met minimum 6 uur duisternis (<5lux) is belangrijk
- Een te lage lichtintensiteit geeft een lagere voeropname
- Hoe lang het licht aanblijft is ook van belang. Wanneer koeien minimaal 16 uur per dag licht krijgen met een sterkte van 150 – 200 lux geven ze ca. 8 á 9% meer melk dan koeien die maar 10 tot 12 uur licht krijgen. Het is wel essentieel dat het minimum van 6 uur donker gehaald wordt.
- Jongvee: van spenen tot eerste tocht word er met 14-16uur licht een versnelde groei en vroegrijpheid gezien. Over de periode na eerste tocht heerst er nogal discussie.
Tip! Weet jij de lichtsterkte in je stal? Er zijn verschillende gratis apps te downloaden voor op je smartphone waarmee je de lichtsterkte kunt meten in lux. Meet dan tussen de koeien, in de ligbox, in de hoek bij de drinkbak, etc. |
(Bronnen: WUR: praktijkrapport rundvee 34, Licht nader belicht; effect van licht op dierprestaties en gedrag van melkvee, 2003, Koenders; WUR Adviesdocument voor agrariërs en overheid ”‘optimale verlichting van melkveestallen” 2011)
Meer nieuws
18 januari 2024